Χολολιθίαση

Η χολολιθίαση ή οι πέτρες στη χολή είναι συμπαγείς εναποθέσεις πεπτικού υγρού που μπορεί να σχηματιστούν στη χοληδόχο κύστη. Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό όργανο που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το ήπαρ και είναι υπεύθυνη για την έκκριση χολής  στο λεπτό έντερο. Σε ασθενείς με ασυμπτωματική χολολιθίαση, η πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων ή επιπλοκών είναι 1% έως 2% ετησίως. Εντούτοις οι ασυμπτωματικές πέτρες της χοληδόχου κύστης που εντοπίζονται σε μια φυσιολογική χοληδόχο κύστη και στο φυσιολογικό χοληφόρο δέντρο δεν χρειάζονται θεραπεία εκτός εάν εμφανίσουν συμπτώματα. Ωστόσο, περίπου το 20% αυτών των ασυμπτωματικών χολόλιθων θα αναπτύξει συμπτώματα μετά από 15 χρόνια παρακολούθησης. Αυτές οι πέτρες μπορεί να συνεχίσουν να αναπτύσσουν επιπλοκές όπως χολοκυστίτιδα, χολαγγειίτιδα, χολοχολιθίαση, οξεία παγκρεατίτιδα και σπάνια χολαγγειοκαρκίνωμα.

 

Ποιες είναι οι βασικές αιτίες εμφάνισης χολολιθίασης;

 

Υπάρχουν τρεις κύριες οδοί στον σχηματισμό των χολόλιθων:

Υπερκορεσμός χοληστερόλης: Κανονικά, η χολή μπορεί να διαλύσει την ποσότητα της χοληστερόλης που εκκρίνεται από το ήπαρ. Αλλά εάν το συκώτι παράγει περισσότερη χοληστερόλη από αυτή που μπορεί να διαλύσει η χολή, η περίσσεια χοληστερόλης μπορεί να καταβυθιστεί ως κρύσταλλοι. Οι κρύσταλλοι παγιδεύονται στη βλέννα της χοληδόχου κύστης, παράγοντας λάσπη. Με την πάροδο του χρόνου, οι κρύσταλλοι μπορεί να αναπτυχθούν για να σχηματίσουν πέτρες και να φράξουν τους πόρους που τελικά προκαλούν τη νόσο των χολόλιθων.

Περίσσεια χολερυθρίνης: Η χολερυθρίνη, μια κίτρινη χρωστική ουσία που προέρχεται από τη διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων, εκκρίνεται στη χολή από τα ηπατικά κύτταρα. Ορισμένες αιματολογικές καταστάσεις προκαλούν το ήπαρ να παράγει υπερβολική ποσότητα χολερυθρίνης μέσω της επεξεργασίας της διάσπασης της αιμοσφαιρίνης. Αυτή η περίσσεια χολερυθρίνης μπορεί επίσης να προκαλέσει σχηματισμό χολόλιθων.

Υποκινητικότητα της χοληδόχου κύστης ή μειωμένη συσταλτικότητα: Εάν η χοληδόχος κύστη δεν αδειάζει αποτελεσματικά, η χολή μπορεί να συγκεντρωθεί και να σχηματίσει πέτρες.

Ανάλογα με την αιτιολογία, οι χολόλιθοι έχουν διαφορετική σύσταση. Οι τρεις πιο συνηθισμένοι τύποι είναι οι χολόλιθοι από χοληστερόλη, οι χολόλιθοι μαύρης χρωστικής και οι χολόλιθοι καφέ χρωστικής. Το ενενήντα τοις εκατό των χολόλιθων είναι πέτρες από χοληστερόλη.

 

Ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη χολολιθίασης;

 

Οι παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάσουν την εμφάνιση χολολιθίασης είναι οι παρακάτω:

• Παχυσαρκία
• Ηλικία
• Γυναικείο φύλο
• Εγκυμοσύνη
• Κληρονομικότητα
• Ολική παρεντερική διατροφή
• Γρήγορη απώλεια βάρους / Εξαντλητικές δίαιτες
• Ορισμένα φάρμακα που εμπεριέχουν οιστρογόνα
• Αιματολογικές νόσοι όπως αναιμία

Ποια είναι τα συμπτώματα της χολολιθίασης;

Συνήθως δεν εμφανίζονται συμπτώματα σε περίπτωση χολολιθίασης, εάν όμως εμφανιστούν τα βασικά είναι τα παρακάτω:

• Πόνο στην κοιλιά και την πλάτη. Ο πόνος είναι γενικά σπάνιος, αλλά ιδιαίτερα οξύς.
• Αύξηση του πόνου στην κοιλιά μετά την κατανάλωση ενός λιπαρού γεύματος
• Πυρετός , σε περίπτωση που η χοληδόχος κύστη ή ο χοληδόχος πόρος μολυνθεί.

Τα σοβαρά συμπτώματα και οι επιπλοκές της χολολιθίασης προκύπτουν όταν οι πέτρες αποφράσσουν τον κυστικό πόρο, τους χοληφόρους πόρους ή και τα δύο. Η προσωρινή απόφραξη του κυστικού πόρου οδηγεί σε πόνο στα χοληφόρα, αλλά είναι συνήθως βραχύβιος.

Η πιο επίμονη απόφραξη του κυστικού πόρου μπορεί να οδηγήσει σε οξεία χολοκυστίτιδα. Μερικές φορές ένας χολόλιθος μπορεί να περάσει μέσα από τον κυστικό πόρο , να κολλήσει και να επηρεάσει τον κοινό χοληδόχο πόρο και να προκαλέσει απόφραξη και ίκτερο. Περιστασιακά, οι μεγάλοι χολόλιθοι διατρυπούν το τοίχωμα της χοληδόχου κύστης και δημιουργούν ένα συρίγγιο μεταξύ της χοληδόχου κύστης και του λεπτού ή παχέος εντέρου, προκαλώντας απόφραξη του εντέρου ή ειλεό.

Ποια είναι η αντιμετώπιση της χολολιθίασης;

Η χολολιθίαση χωρίς επιπλοκές μπορεί να αντιμετωπιστεί οξεία με από του στόματος ή παρεντερική αναλγησία αφού τεθεί η διάγνωση και αποκλειστούν εναλλακτικές διαγνώσεις. Θα πρέπει επίσης να παρέχονται στους ασθενείς διατροφικές συμβουλές για τη μείωση της πιθανότητας επαναλαμβανόμενων επεισοδίων και να παραπέμπονται σε γενικό χειρουργό για εκλεκτική λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή.

Σήμερα, η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι το πρότυπο φροντίδας λόγω της ελάχιστης επεμβατικότητας της. Είναι χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Ο εξειδικευμένος χειρουργός κάνει μερικές μικρές τομές στη δεξιά πλευρά της κοιλιάς και εισάγει ένα λαπαροσκόπιο, το οποίο και καθοδηγεί ενώ έπειτα , βάσει αυτού, αφαιρεί το εκφυλισμένο σημείο. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι λιγότερο επεμβατική από μια ανοιχτή χολοκυστεκτομή. Αποτελεί μία εξαιρετικά ασφαλή μέθοδο αντιμετώπισης της χολολιθίασης, ενώ παράλληλα έχει άμεση αποκατάσταση και επιστροφή στην καθημερινότητα.

 

Σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων που παραπέμπουν σε χολολιθίαση ή ανάγκη για λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, η επιλογή ενός εξειδικευμένου και πλήρως καταρτισμένου γενικού χειρουργού αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Ο Δρ. Περικλής Χρυσοχέρης είναι ο πλέον κατάλληλος για την εκπόνηση λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής. Έχει μετεκπαιδευτεί στη λαπαροσκοπική χειρουργική από το Boston University Medical Center, Massachusetts General Hospital, Department of Surgery και το Harvard Medical School.